بایگانی تیر ۱۳۹۹ :: نقش برتر پارس

سیر اندیشه های شهرسازی کریستوفر الکساندر، پاورپوینت

تاریخ ایجاد 16/06/1396 12:00:00 ق.ظ تعدادبرگ: 57 اسلاید قابل ویرایش پاورپوینت قیمت: 5000 تومان حجم فایل: 685 kb	تعدادمشاهده 46

دانلود ،سیر اندیشه های شهرسازی کریستوفر الکساندر، پاورپوینت

بخشی از مطلب
کریستوفر الکساندر در سال 1936 در وین اتریش متولد شد، در اکسفورد و چیچستر انگلستان رشد یافت و در کمبریج در رشته معماری و ریاضیات تا مقطع کارشناسی تحصیل کرد.پس از ان در سال 1958 به امریکا رفت و در دانشگاه هاروارد در رشته معماری به درجه دکترا رسید.در سال 1963 در دانشگاه برکلی کالیفرنیا به سمت استادی(در سن 27 سالگی) برگزیده شد و در سال 1967 موسسه ساختار محیط (Institute for Environmental Structure) را بنیان نهاد. وی در سال 1980 به عضویت فرهنگستان سلطنتی سوئد و در سال 1996 به عضویت فرهنگستان هنرها و علوم امریکا برگزیده شد، وی همچنین عضو هیات امنای موسسه معماری پرنس ویلز (Prince of Wales) نیز میباشد.اوکه هم اکنون از سمت استادی دانشگاه برکلی افتخاراً بازنشسته شده، همچنان ریاست مرکز ساختار محیط را بر عهده دارد.
الکساندر ازپرچمداران تئوری های معماری و طراحی بشمار میرود. اوکه بعنوان پدر زبان های الگو(Pattern Languages) بشمار میرود با ابداع این زیان تحولی شگرفی در نگرش به محیط ایجاد نمود که دامنه آن به علوم دیگری مانند طراحی نرم افزارهای کامپیوتری، مدیریت اطلاعات و فلسفه نیز کشیده شده است. او همچنین بیش از 200 ساختمان را در 5 کشور دنیا طراحی و اجرا نموده و در مناطق مختلف دنیا مشاور امور شهری، منطقه ای و ملی بوده و میباشد.
مقدمه:
الکساندر در سوابق علمی خود دارای دو جریان فکری متمایز میباشد، ولی شکل گیری جریانات فکری مختلف، به لحاظ تغییر نگرش او به فرایند طراحی نیست.وی ایده های قبلی خود را در طراحی کاملاً رد نمیکند بلکه آنها را پرورش میدهد. در واقع ایده های مختلف او گوشه هایی از یک سناریوی بهم پیوسته اند.که در آغاز این سناریو شخصیتی عقلگرا- که تا حدی در عقلگرایی افراط کرده- در صدد است تا به مدد عقل خویش به مدد پیچیدگی های طراحی برود، ولی پس از طی یک روند کاملاً منطقی و در انتهای داستان همین شخص به نوعی از پختگی میرسد که اتکای زیادی به شهود دارد.
الکساندر دو راه حل در رابطه با پیچیدگی طراحی ارائه می کند:
راه حل اول:
الکساندر پس از عزیمت به امریکا و تحصیل در دانشگاه هاروارد در کسوت صاحبنظری کلاسیک در شرق امریکا، در دهه60، ظهورکرد، زمانی که کامپیوترهای الکترونیک برای عموم قابل دسترسی بود، زیرا خردگرایی و ریاضیات سطح عالی را در طراحی بکار برد. یادداشت های وی در مورد «ترکیب سازی شکل»؛ روش طراحی نوگرا،کامپیوتری وکاملاً عقلگرا را در نظرداشت. بنظر او میرسیدکه ماشینهای بی روح با برنامه ریزی خوب میتوانند جای استاد کارهای جایزالخطا را، که میل به استبداد هم دارند، بگیرند. الکساندر معتقد بود که شکل های بزرگ را میتوان پس از تحلیل مشکلات بزرگ در مشکلات کوچک ترکیب کرد، بطوریکه بتوان آنها را یکی پس از دیگری برگزید. او مسائل طراحی را به مجموعه ای از روابط دودویی تقسیم کرد(مثال:«کارکرد و اقتصادی بودن»)، بطوریکه امکان کار کردن با این روابط وجود داشته باشد.
فرایند طراحی که در این مرحله از جریان فکری خود ابداع میکند در کتاب یادداشت هایی بر ترکیب و فرم منعکس میکند.الکساندر بیان میکند که هدف اصلی من این بود که نشان دهم بین الگوی یک مساله و فرایند طراحی فرمی فیزیکی که به آن مساله پاسخگو باشد یک تناظر ساختاری وجود دارد که مهم، عمیق و نیز پنهان میباشدو از آنجا که ما خود آگاه هستیم پیش از اینکه خود بتوانیم مساله ای را به شکل فرم برگردانیم ناچار باید نقشه ای دقیق از ساختار مساله طرح کنیم، بنابراین اول باید چارچوبی مفهومی برای چنین نقشه ای ابداع کنیم و این همه آن چیزی است که من کوشیده ام انجام دهم.
«شهر درخت نیست»
دو سال بعد الکساندر تحول افکار داشت و مقاله ای تحت عنوان "شهر درخت نیست" در سال 1966 منتشر ساخت. منظور او از درخت سلسله مراتب است.الکساندر تاکید کرد که شهرها سلسله مراتبی نیستند و اگر شهرسازان تصور کنند که شهرها چنین اند، طبق برنامه ریزی هایشان شهرهایی وحشتناک ایجاد میکنند که در آنها سلسله مراتب خیابانها، مناطق تجاری و فضاهای باز بی فایده ای طراحی میشود. این افکار باعث شد که الکساندر علیه شهرهای مصنوعی و به نفع شهرهای ارگانیک استدلال ارائه کند. او اعلام داشت که شهرها ساختار شبه مشبک دارند و نه ساختار درخت گونه.در واقع بخشی از ویژگی هر شهر و قسمتی از دیگر ویژگیها روی هم می افتند.
این تفکر در موردساختار شهر باعث شد که الکساندر روشی دیگر (روش دوم) برای حل مسئله پیچیدگی طرحها ارائه دهد.
راه حل دوم:
الکساندر پاسخ دوم را درباره مشکل پیچیدگی طراحی در کالیفرنیا، در سال 75-79 مطرح ساخت. این نظریه را در سه کتاب (تجربه ارگان1975،زبان الگو1977 و معماری راز جاودانگی1979)شرح داده است. بحث اصلی در این روش این است که در مواجهه با پیچیدگی بشر توانسته است طرحهایی بصورت نمونه و سرمشق ارائه کند تا بتواند مسائلی را که بطور مکرر پدید می آیند، حل کند.این راه حلها «الگو» نامیده میشود.
او معتقد است راه بی زمانی برای بناسازی وجود دارد؛ هر بنا یا شهری تنها به میزانی زنده است که به راه بی زمان ملتزم باشد. راه بی زمان روندی است که نظم را فقط از خود ما بر می آورد، این روند اکتسابی نیست، بلکه اگر ما بگذاریم خود روی میدهد.
برای یافتن راه بی زمان نخست باید کیفیت بی نام را بشناسیم. یک کیفیت محوری وجود دارد که مبنای اصلی حیات و روح هر انسان، شهر، بناوطبیعت بکر است، این کیفیت عینی و دقیق است اما نمیتوان نامی بر آن گذاشت. وی برای توصیف کیفیت بی نام صفت های زیر را مطرح میسازد: زنده، تمام وکمال، در آسایش، آزاد، دقیق، غیرنفسانی و جاودان.اما همه را نیز رد میکند و بیان میکند کیفیت بی نام چیزی بالاتر از همه این صفات میباشد.
سپس برای نیل به کیفیت بی نام باید زبان الگویی پدید آوریم که مانند دروازه عمل کند. این کیفیت را نمیتوان در بناها و شهرها ساخت، بلکه صرفاً میتوان آنرا بصورت غیرمستقیم با فعالیت معمولی مردم ایجاد کرد؛ درست همچون گل که نمیتوان آنرا ساخت بلکه فقط میتوان آنرا از دانه پروراند.
وقتی دروازه را ساختیم میتوانیم از آن بگذریم و قدم در راه بی زمان بگذاریم. ایجاد یک شهر زنده فقط از طریق روندی ممکن است که طی آن مردمی که خود جزئی از آن هستند، الگوها را بیافرینند و نگهداری کنند.
زبان همچون دانه قدرت ژنتیکی است که به میلیونها فعالیت کوچک ما قدرت میدهد کلی منسجم تشکیل دهد، در این روند کل بر اجزا مقدم است و اجزای خود را مرحله به مرحله بوجود می آورد.یعنی در هر بار یک الگو جان میگیرد، سرانجام در چارچوب زبانی مشترک، میلیونها فعالیت ساختمانی منفرد به اتفاق هم و بی آنکه کنترلی در کار باشد، شهری بوجود می آورند که زنده، منسجم و پیش بینی ناپذیر است.که این همان پدید آمدن آرام کیفیت بی نام است که گویی از هیچ برمی آید و همانطور که شکل میگیرد می بینیم که هویتی جاودانه بخود میگیرد،که این هویت، هویتی ویژه و کالبدی و دقیق و ظریف است که هرگاه بنا یا شهری زنده میشود، باید بوجود آید. و تنها زمانی میتوانیم بنا یا شهری را زنده سازیم که از خودمحوری و نفسانیت عاری باشیم و این زبان الگوست که به ما کمک میکند تا از نفسانیت عاری شویم.و در آخر زبان دروازه ای است که ما را به حالت ذهنی ای هدایت میکند که در آن بقدری به دل خود نزدیک میشویم که دیگر نیازی به زبان نداریم...
در این روش قوانین واحدی بر ساختار شهر، بنا و اتاق حکمفرماست، قوانینی فارغ از مد زمانه، سلایق شخصی و نحله ها و سبک های مختلف معماری و هنر، قوانینی که در عالم واقع، بیرون از خواست این و آن به راه خود میرود و به مقتضای خود عمل میکند. در این روش تفکر معماری با برنامه ریزی و طراحی و اجرا در می آمیزد و هر کسی محیط زندگی خود را خود پدید می آورد. و همچنانکه در سخن گفتن هر کس جمله های خود را خود میسازد و در عین حال قوانین واحدی بر زبانی که مردم با آن تکم میکنند حاکم است، با به یاد آوردن زبان از دست رفته ساختن هم،ساخته های مردم وحدت خواهد یافت.
تئوری جدید طراحی شهری:
الکساندر معتقد است وقتی به زیباترین شهرهای گذشته می نگریم، این احساس به ما دست میدهد که این شهرها زنده هستند و همه این شهرها همچون یک کل و تحت قوانین کلیت خود رشد میکردند، در آنها همه اجزا از خانه و مغازه و راه و باغ گرفته تا بالکن بناها و تزئینات مختلف، همه در ایجاد کل سهیم هستند.و این چیزی است که شهرهای امروزی فاقد آن هستند، چون هیچ نظامی برای آفرینش فعالانه آن وجود ندارد؛ نه معماری،نه برنامه ریزی و نه طراحی شهری ایجاد این کلیت را وظیفه خود نمیدانند.با این حال تنها طراحی شهری است که میتواند مسولیت ایجاد کلیت ویکپارچگی را بر عهده گیرد.برای ایجاد کلیت در شهر تنها می توان همچون یک فرآیند برخورد کرد، و این کلیت تقریبا خودبخود از طریق اعمال اعضای جامعه در شهر ایجاد میشود.
در هر یک از کل های رشد یابنده برخی ویژگی های اساسی وجود دارد:
    کل بتدریج بوجود می آید، ذره به ذره پا به عرصه وجود می نهد؛
    سیر تحول کل قابل پیش بینی نیست؛
    کل منسجم است،کل تکه تکه نیست بلکه بخش های آن نیز کل هستند؛
    کل همیشه محشون از احساس است، زیرا هنگامیکه با وجود ما در تماس قرار می گیرد عمیق ترین احساسات را در درون ما بر می انگیزد.
رشد تمامی شهرهای سنتی از این خصوصیات برخوردار بوده است، اما توسعه شهری مدرن فاقد این ویژگیهاست و عمل توسعه اصلاً با کلهای رشدیابنده سروکار ندارد.الکساندر و همکارانش یک فرایند واحد و منحصر بفرد را که در سطوح بسیار و به شیوه های متفاوت عمل میکند را به تصور در آوردند(1987) که هدف عمده آن ایجاد کلیت در محیط زیست میباشد.که این فرایند یک قاعده واحد و فراگیر را دارا میباشد که آن عبارت است از اینکه:
«هر عمل تازه ساختمان سازی یک وظیفه بر عهده دارد: این عمل باید ساختا رپیوسته ای از کل ها را در پیرامون خود ایجاد کند».
برای رسیدن به قاعده اصلی هفت قاعده واسط،که اساس توسعه بخشی از ساحل شهر سانفرانسیسکو بوده است، و به مردم نشان میدهند که چگونه از فضای شهری کل بسازند را به شرح زیر بیان میکند:
1-    رشد تدریجی و ذره به ذره:کلیت آنقدر پیچیده است که نمیتوان آنرا در قطعات بزرگ ساخت.
2- رشد کل های بزرگ: جمع شدن تدرجی اجزا بگونه ای که به کل مطلوب بیانجامد و بعبارتی وحدت حاصل شود.
3- ژرف نگری و تجسم: توانایی دیدن وتجسم نهایت کار که بر محتوا و مضمون و شخصیت اجزایی استوار است که میروند تا به ساختاری (یک کل) بدل شوند.هر پروژه ای باید ابتدا به تصور و تجربه دراید، سپس بیان و برپا شود. درواقع درک این نکته که جز چه مشارکتی در ایجاد کل دارد.
4- فضای شهری مثبت: هر جز باید بتواند در ایجاد فضای شهری مطلوب و پیوسته مشارکت داشته باشد.
در این فرایند فضای پیاده در جای نخست، پس از آن ساختمانها و در جای سوم خیابان ها قرار می گیرند، درست برعکس توسعه شهری امروز.
5- ترتیب و طراحی بناهای بزرگ: ورودی ها، فضاهای اصلی رفت و آمد، بخش های اصلی ساختمان، فضاهای باز داخلی، نور روز و رفت و آمد در داخل ساختمان همگی با موقعیت بنا در خیابان و محله انسجام و توافق دارند.
6-ساختمان: اینکه ترکیب بنا باید بگونه ای باشد که به نوبه خود موجد مجموعه کل های کوچکی در بافت شود.
7- شکل گیری مراکز: هر کل باید در حکم مرکزی باشد و مجموعه ای از مراکز را پیرامون خود سامان دهد.
جمع بندی:
الکساندر از معدود معمارانی است که در مواجهه با معماری و شهرسازی سعی دارد با پرداختن به «مظروف» راهی برای تدوین «ظرف» بیاید. الکساندر بیش از آنکه از معیارهای زیباشناسی سخن بگوید، و یا معماری و شهرسازی را ماشینی خوش ساخته برای برآوردن کارکردهای مادی انسان بداند، بیش از هر چیز ما را به شناخت جوهر زندگی، به« شناخت زندگی از آن رو که زندگی است» می خواند، یعنی شناخت تمامیت زندگی در همه حوزه ها؛ اعم از جسمانی و روانی و روحانی.